Đau vị trí bụng trên thượng vị là vị trí thường gặp nhất của triệu chứng vài tiếng hoặc cả ngày và thường sẽ hết sau vài ngày.
Có nhiều cách để giảm bớt tình trạng đau bụng, khó chịu khi bị đau dạ dày. Trước khi sử dụng tới các loại thuốc tây, bạn có thể áp dụng các biện pháp giảm đau tại nhà dưới đây.
1. Xoa bóp bụng
Xoa bóp bụng khi bị đau dạ dày là một phương pháp vật lý trị liệu mà bạn có thể thực hiện tại nhà. Khi xoa bóp đúng cách sẽ giúp xoa dịu, giảm các cơn co thắt dạ dày hiệu quả.
- Bước 1: Xoa nóng 2 bàn tay, có thể dùng thêm vài giọt dầu nóng
- Bước 2: Áp tay vào bụng, xoa từ trái sang phải và lên xuống
Lưu ý: Chỉ nên xoa bóp bụng sau ăn 1 giờ, tránh áp dụng cách chữa đau dạ dày này sau khi ăn sẽ càng khiến dạ dày đau hơn. Mỗi lần xoa chỉ nên giới hạn từ 10-15 phút là đủ.
2. Uống nhiều nước
Đối với người có các vấn đề về tiêu hóa, việc uống đủ nước là điều bắt buộc. Thiếu nước/Mất nước khiến hoạt động tiêu hóa trở nên chậm hơn, kém hơn, từ đó làm tăng nguy cơ đau dạ dày. Uống nước còn giúp giảm chứng ợ nóng. Với người trưởng thành, lượng nước được khuyến nghị là khoảng 2 lít nước mỗi ngày. Với trẻ nhỏ sẽ ít hơn, dao động từ 950ml tới 1,2 lít tùy theo độ tuổi.
3. Chườm ấm
Nếu đau ở mức độ nhẹ, chườm ấm là một cách đỡ đau dạ dày đơn giản nhưng hiệu quả. Nhờ hơi ấm, các mạch máu vùng thượng vị được thư giãn và giảm sự co bóp gây đau dạ dày, ngoài ra còn thúc đẩy hệ tiêu hóa hoạt động thuận lợi hơn. Khi đau, bạn có thể chườm ấm bụng trong 10-20 phút, nhiệt độ nước dao động từ 50-60 độ C.(2)
Chườm ấm vừa giúp giảm đau dạ dày vừa hỗ trợ hoạt động chung của hệ tiêu hóa
4. Hít thở đều
Trong trường hợp đau dạ dày do bị căng thẳng quá mức, hít thở là cách giúp tâm trạng bạn nhanh chóng ổn định lại và làm giảm cơn đau bụng. Lý do là khi hít thở sâu giúp dạ dày giảm tiết dịch vị và giải phóng Endorphins – một chất dẫn truyền thần kinh giúp giảm đau tự nhiên. Bạn nên tập hít thở 2 lần/ ngày, mỗi lần từ 3-5 nhịp.
5. Không nằm
Nhiều người có thói quen nằm nghỉ khi xuất hiện các cơn đau dạ dày, tuy nhiên hành động này không nên làm. Bởi vì khi nằm, axit trong dạ dày dễ di chuyển lên gây ra chứng ợ chua. Nếu đang đau bụng, bạn nên cố gắng ngồi nghỉ; không nằm hoặc đi ngủ trong ít nhất vài tiếng cho tới khi cơn đau dạ dày kết thúc.
6. Không ăn thức ăn khó tiêu
Các thực phẩm khó tiêu như thức ăn nhiều dầu mỡ/ giàu tính axit, sản phẩm có thành phần lúa mì, thức ăn cay nóng,… càng làm cho tình trạng đau dạ dày tệ hơn. Do đó trong cách chữa đau dạ dày tại nhà, nếu bụng bạn đang khó chịu thì cần tránh các thực phẩm này. Thay vào đó bạn nên ăn trái cây, rau củ tươi để góp phần “làm dịu” dạ dày.
7. Dùng gừng
Bạn có thể chữa đau dạ dày tại nhà cấp tốc bằng gừng. Bạn có thể thêm gừng khi chế biến thức ăn hay dùng như một nguyên liệu uống trà. Tuy nhiên chỉ nên dùng gừng ở liều lượng vừa phải. Dùng nhiều gừng có thể gây ra các phản ứng phụ như đầy hơi, ợ chua hoặc khó tiêu.(1)
Uống trà gừng ấm giúp nhanh chóng giảm bớt các cơn đau bụng
8. Dùng nghệ và mật ong
Nghệ và mật ong là những chất chống viêm tự nhiên, do đó có thể giúp giảm viêm, giảm đau bao tử. Người bệnh có thể dùng nước ấm có hòa tan tinh bột nghệ cùng mật ong (tỷ lệ 100ml – 10g bột nghệ – 2 thìa mật ong), dùng trước bữa ăn; mỗi ngày 2-3 ly. Trong vài tháng bạn sẽ dần cảm thấy cải thiện tình trạng đau dạ dày.
9. Dùng các bài thuốc dân gian
Bạc hà là nguyên liệu thuốc dân gian được sử dụng nhiều trong chống viêm, giảm các cơn đau. Tinh dầu bạc hà được xem là một loại thuốc giảm đau tự nhiên. Bạn có thể dùng các sản phẩm có thành phần bạc hà như trà, kẹo ngậm hoặc dùng lá tươi để điều trị đau dạ dày theo cách sau:
- Chuẩn bị 1 nắm lá bạc hà tươi, rửa sạch và để ráo
- Đun lá với nước sôi trong 5 phút – lúc này nước sẽ chuyển thành màu nâu
- Lọc lá; phần nước có thể thêm chút chanh và mật ong
- Dùng nước bạc hà hằng ngày
10. Phương pháp điều trị đau dạ dày bằng thuốc tây y
Khi các cách chữa đau dạ dày ở trên không phát huy hiệu quả tốt thì người đau dạ dày sẽ cần tới các phương pháp điều trị tây y. Lúc này người bệnh có thể sử dụng một số thuốc không kê toa hoặc kê toa tùy theo triệu chứng, nguyên nhân bệnh.
- Thuốc không kê toa
- Đau do đầy hơi, khó tiêu: Các thuốc có thành phần simethicone (Mylanta, Gas-X).
- Đau do ợ nóng do trào ngược dạ dày thực quản: Thuốc kháng axit hoặc giảm axit (Pepcid AC, Zantac 75)
- Đau do táo bón: Thuốc làm mềm phân hoặc thuốc nhuận tràng.
- Đau do tiêu chảy: Các loại thuốc có loperamide (Imodium) hoặc bismuth subsalicylate (Kaopectate hoặc Pepto-Bismol).
- Đối với các cơn đau do lý do khác: Các thuốc có chứa acetaminophen có khả năng giảm đau tốt.
Một lưu ý khi dùng thuốc tây là người bệnh cần tuyệt đối tránh xa các thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như aspirin, ibuprofen (Advil, Midol, Motrin) hoặc naproxen (Naprosyn, Aleve, Anaprox, Naprelan) vì những thuốc này sẽ càng làm tăng kích ứng dạ dày.
- Thuốc kê toa
Nếu vấn đề dạ dày của bạn là tình trạng đau mạn tính hoặc rối loạn tự miễn dịch thì phải cần điều trị theo toa.(4)
Thuốc chứa steroid như prednisone có khả năng giảm viêm và đau dạ dày do các rối loạn mạn tính. Mặc dù thực chất steroid không chữa khỏi bệnh hoàn toàn nhưng bằng việc giảm viêm sẽ giúp các phương pháp chữa trị đau dạ dày khác phát huy hiệu quả tốt hơn cũng như ngăn ngừa các cơn đau bụng nghiêm trọng. Thuốc ức chế bơm proton (PPI) cũng được kê đơn cho các trường hợp cần trị đau dạ dày do dạ dày tiết quá nhiều axit. Ngoài ra còn có thuốc kháng sinh nếu vấn đề dạ dày có liên quan tới vi khuẩn H. pylori.
Tùy theo nguyên nhân gây đau dạ dày mà người bệnh có thể dùng thuốc không kê đơn hoặc kê đơn
Cách giảm đau dạ dày bằng việc thực hiện chế độ ăn uống khoa học
Tình trạng đau dạ dày có thể được cải thiện tốt nếu bạn có chế độ ăn phù hợp. Một trong những chế độ ăn tốt trong các cách chữa đau bao tử chính là BRAT. Đây là chế độ ăn kiêng có lợi cho người gặp phải các vấn đề rối loạn dạ dày như đau dạ dày, tiêu chảy, buồn nôn, ốm nghén,… BRAT bao gồm các thực phẩm nhạt (không chứa muối và gia vị), ít chất xơ, dễ tiêu hóa. Các thực phẩm chính của chế độ ăn này bao gồm cơm, chuối, táo, bánh mì nướng; ngoài ra còn có các thực phẩm bổ sung như khoai tây/ cà rốt luộc, bánh quy mặn giòn, thịt gà, sữa chua,…
Mặc dù chế độ ăn BRAT có khả năng hỗ trợ điều trị đau dạ dày nhưng không nên áp dụng trong thời gian dài để tránh khiến cơ thể thiếu chất (protein, calorie và các loại vitamin). Khi cần, bạn chỉ nên thực hiện chế độ ăn BRAT trong 1-2 ngày, sau đó quay về với cách ăn uống thông thường với đầy đủ rau củ, trái cây.(3)
Khi nào thì đi khám bác sĩ?
Những cách chữa đau dạ dày ở trên thường chỉ có kết quả với những trường hợp tình trạng đau mức độ nhẹ và vừa. Ở mức độ nặng hơn có những biểu hiện dưới đây thì bạn cần đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt để được xử lý đúng cách, tránh xảy ra các biến chứng nguy hiểm.(5)
- Cơn đau đột ngột, dữ dội
- Đổ mồ hôi
- Khó thở, tức ngực
- Nôn ra máu hoặc chất nôn có màu nâu đen
- Nôn ói, tiêu chảy kéo dài hơn 2 ngày
- Phân đen, có thể có dính máu
- Khó đi tiêu, đi tiểu
- Chán ăn hoặc sút cân nhiều
- Vàng da
Mặc dù có các cách chữa đau dạ dày người bệnh có thể tự áp dụng giảm bớt tình trạng đau dạ dày ở mức độ nhẹ và trung bình tại nhà; tuy nhiên không phải vì thế mà chúng ta xem nhẹ việc điều trị y tế chuyên sâu, đặc biệt khi tình trạng đau bụng kéo dài hoặc có các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm. Kịp thời điều trị vừa giúp nhanh chóng kiểm soát các cơn đau dạ dày vừa góp phần ngăn ngừa nguy cơ biến chứng như thủng dạ dày, viêm loét hoặc ung thư dạ dày.
